Atatürk'ü Samsun'a kim gönderdi ? Belgeler ne diyor?
Atatürk'ü Samsun'a Kim Gönderdi? 'Gizli Görev' Mitine Karşı Tarihi Kanıtlar
Milli Mücadele'nin başlangıcına dair en çok tartışılan tarihsel sorulardan biri, "Atatürk'ü Samsun'a kim gönderdi?" sorusudur. Bu soru etrafında şekillenen ve yaygın olarak kullanılan mit, Mustafa Kemal Paşa'nın Padişah VI. Mehmed Vahdettin tarafından Anadolu'ya gizli bir görevle, Milli Mücadele'yi başlatmak üzere gönderildiği iddiasıdır. Ancak tarihsel kanıtlar ve belgeler, bu anlatının gerçeklerle örtüşmediğini, aksine sofistike bir dezenformasyon taktiği olduğunu ortaya koymaktadır.
Mitin Asıl Hedefi: Cumhuriyeti Gayrimeşru Kılmak
Bu anlatının temel hedefi, Kurtuluş Savaşı'nı milletin iradesiyle başlamış bir halk hareketi olmaktan çıkarıp, Padişah'ın onayı ve talimatıyla yürütülen bir "saray projesine" indirgemektir. Birkaç bağımsız haber kaynağında doğrulanan bilgilere göre, bu durum nihai olarak 1 Kasım 1922'de Saltanat'ın kaldırılmasını, kendisini görevlendiren otoriteye karşı bir "ihanet" olarak yeniden çerçeveleme amacı taşır. Dolayısıyla bu mit, Cumhuriyet'in kurucu eylemini gayrimeşru kılma ve saltanatı aklama amacı gütmektedir.
Resmi Görev ve Gerçek Niyet Arasındaki Fark
Mustafa Kemal'in 9. Ordu Müfettişi olarak atanmasının resmi gerekçesi, "gizli görev" iddiasının tam tersini göstermektedir. Resmi görev, Samsun ve çevresindeki asayiş sorunlarını çözmek ve Mondros Mütarekesi uyarınca ordunun terhisini ve silahların toplanmasını sağlamaktı. Bu görev, İstanbul'u işgal altında tutan İtilaf Devletleri'ni yatıştırmaya yönelik bir adımdı. Ancak bu resmi görev, Mustafa Kemal'in asıl niyeti için sadece bir paravandı.
Atatürk'ü Samsun'a Kim Gönderdi: Nutuk'ta Cevap
Atatürk, Nutuk'ta bu konuya netlik kazandırmıştır. İstanbul'dan uzaklaşma fırsatını değerlendirerek bu görevi ve geniş yetki alanını bizzat kendisinin yazdırdığını açıkça belirtir. Amacının, verilen görevin tam tersine, milleti örgütleyip bir direniş başlatmak olduğunu ifade eder. Bu durum, "gönderenlerin" (İstanbul Hükümeti) niyeti ile "gidenin" (Mustafa Kemal) niyetinin taban tabana zıt olduğunu kanıtlar. Atatürk, "Beni Anadolu'ya İttihat Terakki partisi göndermiş değil, ben kendi vicdanımla, vicdanımın kararıyla Anadolu'ya kendim geçtim" sözleriyle de bu iradenin tamamen kendisine ait olduğunu vurgulamıştır.
Vahdettin'in Gerçek Amacı: Uzaklaştırmak
Peki, "Atatürk'ü Samsun'a kim gönderdi?" sorusunda Padişah Vahdettin ve Sadrazam Damat Ferit Paşa hükümetinin rolü neydi? Raporların ortak görüşü gösteriyor ki, hükümetin asıl amacı, İttihatçılarla bağlantılı olduğundan şüphelendikleri ve İstanbul'daki varlığını potansiyel bir tehlike olarak gördükleri Mustafa Kemal'i başkentten uzaklaştırmaktı.
Bu durumun en net kanıtı, Atatürk'ün Amasya Genelgesi'ni yayınlayarak milli direniş niyetini açık etmesi üzerine yaşandı. İstanbul Hükümeti, "gizli görev" verdiği iddia edilen Paşa'yı derhal görevden almış ve hakkında tutuklama emri çıkarmıştır. Bu gelişme, "gizli görev" iddiasıyla temelden çelişir.
Vahdettin'in Kendi İtirafı Miti Çürütüyor
"Gizli görev" mitini bizzat çürüten en önemli kanıtlardan biri, Vahdettin'in sürgündeyken 1923'te Mekke'de yayımladığı beyannamede yer alır. Vahdettin bu beyannamede, Atatürk'ü Kurtuluş Savaşı'nı başlatması için Anadolu'ya göndermediğini, bu kararı alan "kabineye uyduğunu" söyleyerek iddiayı bizzat kendisi yalanlamıştır.
Sonuç olarak, Samsun'a çıkış, Padişah'ın bir projesi değil, Mustafa Kemal'in dehasıyla İstanbul Hükümeti'nin kendisini uzaklaştırma niyetini, bir milli direnişin başlangıcına dönüştürdüğü tarihsel bir inisiyatiftir.
YARIN:
Laik Cumhuriyetin İnşası ve "Din Düşmanlığı" İftirası
Web.tv
