Bağ-Kur sigortalıları için erken emekliliğin önünü açabilecek yeni bir yasal düzenleme yeniden gündeme taşındı. Özellikle yüksek prim gün şartı nedeniyle emeklilikte dezavantaj yaşayan küçük esnaf ve serbest meslek mensuplarını ilgilendiren çalışmada, “prim indirimi” formülü öne çıkıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yürüttüğü hazırlıkların önümüzdeki süreçte Meclis’e sunulması bekleniyor. Planlanan düzenleme yürürlüğe girerse, düşük gelirli esnaflar için emeklilik daha erişilebilir hale gelecek.

Bağ-Kur’lulara yönelik “prim indirimi” içeren yeni düzenleme, sosyal güvenlik politikalarının öncelikli gündem maddelerinden biri oldu. Mevcut durumda 9.000 gün prim şartı nedeniyle emekliliği geciken küçük esnaf ve serbest çalışanlar için prim yükünü azaltmayı hedefleyen bu adım, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından şekillendiriliyor. Tasarının kısa sürede Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulması bekleniyor. Düzenleme yasalaşırsa, “hem erken emeklilik imkanı hem de daha adil bir sistem” sağlanmış olacak.

BAĞ-KUR PRİM KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİK BEKLENİYOR

2008’de yapılan reformla tüm sosyal güvenlik kurumları SGK çatısı altında birleşmiş olsa da, farklı sigorta kolları arasında prim ödeme sürelerinde hâlâ ciddi farklar bulunuyor. Bağ-Kur’lular için hazırlanan yeni düzenlemenin temel amacı bu farkları azaltmak.

PRİM ŞARTLARI NEYE GÖRE BELİRLENİYOR?

Sigorta sistemindeki üç ana kurumun (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) prim gün koşulları farklılık gösteriyor. Örneğin, SSK’da 2008 sonrası 7.200 prim günü aranırken, Bağ-Kur’lular için bu süre her iki cinsiyet için de “9.000 gün” olarak uygulanıyor. Emekli Sandığı’nda kadınlar için 7.200 gün, erkekler için 9.000 gün gerekiyor. Bu farkların giderilmesi için Bağ-Kur kapsamında yeni adımlar planlanıyor.

HANGİ KURUMDAN EMEKLİLİK ŞARTLARI GEÇERLİ OLACAK?

Birden fazla kurumda prim ödeyen sigortalılar için hangi kurumdan emekli olunacağı “son 7 yıl kuralı” ile belirleniyor. Bu kurala göre, son 7 yıldaki toplam prim gün sayısına bakılarak emeklilik kurumu netleştiriliyor. 2008 sonrası dönemde ise tüm çalışma süresindeki prim toplamı dikkate alınıyor.

YENİ SİSTEM NASIL OLACAK?

Planlanan değişiklikle “Bağ-Kur’luların prim şartı 9.000 günden 7.200 güne düşürülecek.” Böylece yaklaşık 1 milyon küçük esnaf ve çiftçi, 5 yıl daha erken emekli olabilecek. Özellikle 10’dan az çalışanı bulunan bakkal, kasap, berber, terzi gibi esnaflar ile çiftçiler bu düzenlemeden yararlanacak.

PRİM EKSİKLİĞİ OLANLAR İÇİN İHYA SEÇENEĞİ

Daha önce Bağ-Kur kaydı olup prim borcu nedeniyle hizmeti silinen sigortalılar için “ihya yöntemi” ile gün tamamlama hakkı sağlanacak. Bu kapsamda olanlar, geçmiş prim borçlarını ödeyerek emeklilik hakkını geri kazanabilecek.

KİMLER FAYDALANACAK?

Düzenlemeden “başlangıçta küçük esnaf ve çiftçiler” yararlanabilecek. Bu gruba dair detaylar yasal metin tamamlandıkça netleşecek. Düzenlemenin kapsamının genişletilmesi de ihtimaller arasında.

YAŞ ŞARTI KALKACAK MI?

Prim gün sayısı 7.200’e inse de emeklilik için “yaş şartı” korunacak. Yani gerekli prim gününü dolduran Bağ-Kur’lular, yaşlarını tamamladıklarında emekli olabilecekler. 2008 sonrası sigortalı olanlarda 9.000 gün ve yaş sınırı birlikte geçerli olacak.

ERKEN EMEKLİLİK MÜMKÜN MÜ?

Yapılacak değişiklikle “1.800 günlük indirim” sayesinde Bağ-Kur’lular daha erken emekli olabilecek. Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında ve 7.200 günü tamamlamışsa, 5 yıl erken emeklilik hakkı kazanacak.

EYT BAĞ-KUR'LULARI NASIL ETKİLEYECEK?

“EYT kapsamındaki Bağ-Kur’lular”, 8 Eylül 1999 öncesi sigorta başlangıcı varsa yeni düzenlemeden yararlanabilecek. Bu durumda 9.000 günü beklemeye gerek kalmadan 7.200 günle emekli olabilecekler.

SON 7 YIL KURALI DEVAM EDİYOR MU?

Yapılacak düzenleme, sadece prim gün sayısını değiştirecek. “Son 7 yıl kuralı” ise geçerliliğini koruyacak. Bu nedenle hangi kurumdan emekli olunacağı, yine bu süredeki prim yoğunluğuna bağlı olacak.

BAŞVURU ZORUNLU OLACAK MI?

Yeni sistemde “7.200 günü dolduran sigortalılar” için haklar otomatik olarak geçerli olacak. Ancak emeklilik için yaş şartını tamamlayanlar, emeklilik başvurusu yapmak zorunda kalacak. Başvuru süreci yaşa göre ilerleyecek.