İklim kanunu kabul edildi

TBMM Genel Kurulu’nda iklim kanunu kabul edildi, net sıfır emisyona yönelik stratejiler ve il bazında iklim eylem planları hayata geçirilecek.

TBMM Genel Kurulu bu hafta kritik bir karara imza attı; iklim kanunu kabul edildi. Türkiye’nin ilk kapsamlı İklim Kanunu Teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda görüşülerek yasalaştı . Kabul edilen düzenleme, yeşil büyüme vizyonu ve net sıfır emisyon hedefine odaklanıyor. Ayrıca sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine uyum faaliyetleri, eylem ve strateji planlaması gibi başlıkları içeriyor .

Kanun kapsamında, İklim Değişikliği Başkanlığı’na emisyon ticaret sistemi kurma yetkisi veriliyor. Ayrıca gönüllü karbon piyasaları, karbon kredileri, denkleştirme mekanizmaları tanımlanarak kapsamlı kurumsal bir çerçeve oluşturuluyor . Net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda kurumların sorumlulukları net biçimde belirleniyor; uyum faaliyetlerinin yerel düzeyde uygulanması için il koordinasyon kurulları oluşturulacak .

Her ilde vali başkanlığında İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu kurulacak. Bu kurullar, yerel yönetimler, kurum temsilcileri ve bakanlık taşra teşkilatının katılımıyla eylem planlarını hazırlayıp uygulayacak . Yerel planların hazırlanması için süre 31 Aralık 2027'ye kadar öngörülmüş; gerektiğinde Cumhurbaşkanı bu süreyi uzatma yetkisine sahip .

Kanun ayrıca finansman altyapısını da düzenliyor. İklim finansmanı araçları geliştirilerek, bankacılık, sigorta, yeşil sermaye piyasası enstrümanları ile desteklenecek. Bu sayede özel sektörün iklim dostu yatırım yapması teşvik edilecek .

Dikkat çeken yaptırımlar

Kanunla birlikte, sera gazı emisyon raporu teslim etmeyen işletmelere ağır cezalar getiriliyor. Rapor sunmayanlara 200–300 bin TL, ihlal devam ederse faaliyet durdurma ve 50 milyon TL’ye kadar idari para cezası uygulanabilecek . Emisyon ticaret sistemine katılacak işletmeler için de izin zorunluluğu öngörülüyor .

Eleştiriler ve muhalefet yaklaşımları devrede

Muhalefet, “doğa katliamına yasal kılıf” ve eksik adil geçiş planları gibi gerekçelerle kanunu eleştirdi. Greenpeace Türkiye, bağımsız bilimsel kurul eksikliği ve somut hedefler olmadığını savundu . Ayrıca, maden kanunu ile bazı uyumsuzluklar olabileceği uyarısı yapıldı .